โดย : ผู้การเอลวิส
พล.ต.ต. อังกูร อาทรไผท วัย 80
ผมแนะนำคุณได้เพราะมาถึงจุดนี้แล้ว ถ้าอายุยังไม่ถึง 80 คุณอยู่ในขั้นเตรียมตัว เมื่อเวลานั้นมันมาถึง โอ้โฮ.. ต่างกับที่คุณคิดลิบ
*ถ้าไม่รู้มาก่อนคุณอาจเสียสติ เป็นบ้า ก็ได้
*รู้ไว้บ้างดีกว่าไม่รู้
*อย่าคิดว่าคุณแน่ คนที่แน่กว่าคุณเสียชีวิตไปก่อนผมเยอะ
*ระวังนะ ตายแล้วเพื่อนยังซ้ำเติม “.. ก็มันตายเพราะโง่..”
(กรณีศึกษา)
*เพื่อนผมคนหนึ่งเป็นนักกีฬา ออกกำลังกายทุกวัน เข้า ยิม เพราะมีผู้แนะนำการออกกำลังกายที่ถูกต้อง ควบคุมน้ำหนัก กินอาหารและใช้ชีวิตถูกหลักอนามัยเป๊ะ ๆ
*วันก่อนไปเจอเพื่อนคนนี้ ต้องนั่งรถเข็น (ยังดีที่มีภรรยาอยู่คอยช่วยดูแล) ถามก็ได้รับคำตอบว่า “อยู่ ๆ ก็เกิดกล้ามเนื้อไม่มีแรง เดินไม่ได้” หมอก็งงอธิบายไม่ถูก แต่ผมอธิบายได้ ก็ “กรรม” ไง จบ
*กรณีศึกษาที่ 2 ตัวผมเองนี่แหละ เป็นจอมออกกำลังกายเหมือนกัน วัยเรียนเล่นกีฬา ต้องวิ่งวันละเป็นสิบ ๆ กม. วัยทำงานลุยหนักก็ถือเป็นการออกกำลังเหมือนกัน เมื่อเกษียณราชการก็ยังวิ่งอยู่ แรก ๆ วิ่งที่สวนลุม ต่อมาวิ่งที่โปโลคลับ อายุมากขึ้นความขี้เกียจเริ่มมา เบื่อการเดินทางเสียเวลา ซื้อลู่วิ่งไฟฟ้าวิ่งที่บ้าน ค่อยปรับเวลาความเร็วของลู่วิ่งลงตามอายุที่สูงขึ้น สุดท้ายตอนใกล้อายุ 80 ปรับเหลือ 4 กม./ ชม. (เป็นความเร็วที่วิ่งเหยาะ ๆ หรือ จะเดินเร็วก็ได้) ให้เวลากับเครื่องตัวนี้ วันละ 15 – 20 นาที ออกกำลังไม่ให้เบื่อก็ต้องใช้เครื่องเสียบหู ฟังเพลงไปด้วย เย็นวันหนึ่งขณะวิ่งเหยาะฟังเพลงเอลวิส เสียงเพลงค่อย ๆ เบาลง ๆ จนเงียบไป ทุกอย่างสงบ นิ่ง ปราศจากเสียง ไร้ซึ่งการรับรู้ใด ๆ เป็นช่วงที่มีความสุขที่สุดของชีวิต เป็นช่วงที่ผมหมดสติ ไม่ทราบว่านานเท่าไร ต่อมาก็ค่อย ๆ ได้ยินเสียง ดังขึ้นๆๆๆ เสียงจ้อกแจ้จอแจกลับมาเป็นแบบปกติ พบตัวเองนอนราบกับพื้น ลู่วิ่งไฟฟ้าปิดโดยอัตโนมัติ “เอ๊ะ.. ยังไม่ตายนี่” รีบไปบอกภรรยาและลูก ๆ จากนั้นก็ถูกพาไปพบแพทย์ที่ รพ.ใกล้สุด ผลการตรวจหลอดเลือดหัวใจตีบไป 3 เส้น ยังใช้ได้อยู่ 30% หมอจัดการทำบอลลูนใส่ขดลวดให้ 1 เส้น บอกว่าถ้าทำหมดพร้อมกัน 3 เส้น อาจมีอันตราย
*เป็นกรณีศึกษาว่า การออกกำลังก็มีความเสี่ยง อาจตายได้
*ยังเสียดาย ไม่น่าฟื้นขึ้นมาเลย ตอนที่หมดสติไปคงมีความสุขมาก ๆ อยากให้ไปแล้วไปเลย
*เข้าสู่เรื่องของสูงวัย มักจะได้ยินคำว่า “ควรออกกำลังกายทุกวัน สูงวัยควรออกกำลังด้วยการเดิน” ผมว่าผู้แนะนำยังขาดประสบการณ์ อายุน้อยยังไม่ถึง 60 มาแนะนำคน 80
*โธ่ ๆ คน 80 ขึ้นไป ลำพังเดินปกติยังไม่ค่อยจะไหวเลย จะให้เดินออกกำลังกาย
*ต้องมีผู้ดูแลใกล้ชิดนะ
*การออกกำลังของผู้สูงวัยจากคนอายุ 80 แนะนำ มีหลายวิธี
1.เมื่อตื่นนอน พอรู้สึกตัวอย่าเพิ่งลุกพรวดพราด นอนหงายนิ่ง ๆ ถลกผ้าห่มนอน (ถ้ามี) ไว้ที่เอว แขนสองข้างเหยียดข้างลำตัว เหยียดขาตรง ยกขาขึ้นทีละข้างประมาณ 15 องศา นับ 1 -10 เอาลง สลับข้าง (ทำข้างละ 10 ครั้ง)
2.นอนเหยียดเท้าตรงราบกับพื้น กระดกปลายเท้า ข้างหนึ่งขึ้น ข้างหนึ่งลง สลับกัน ทำสัก 10 นาที
3.ที่ไม่ค่อยรู้และไม่ได้ทำกัน (จะทำตอนนอน นั่งหรือตอนไหนก็ได้ ที่สะดวก) สูดลมหายใจเข้าปอดเต็มที่ ให้ปอดขยายสุด กักลมไว้นับ 1-2-3-4-5 ปล่อยลมออกให้หมด จะปล่อยออกทางปากก็ได้ แล้วเริ่มทำวงรอบใหม่ (ลดการเจ็บป่วย หัวใจแข็งแรง ฆ่ามะเร็ง)
4.ไปคาราโอเกะ ส่วนใหญ่จะมีที่ว่างให้ยืดเส้นยืดสาย จงออกไปเต้นตามจังหวะเพลง ไม่ต้องเต้นให้ถูกต้องตามแบบของจังหวะนั้น ๆ เอาเพียงแค่เหยียด หด แขน ย่อตัว ทำยึกยัก ให้เข้าจังหวะ (อย่าสนใจสายตาคนมอง เราออกกำลังกาย ไม่ได้มาประกวดเต้นรำ)
*ทั้งหมดเป็นส่วนหนึ่งของการออกกำลังกาย เพียงขอให้อวัยวะร่างกายได้เคลื่อนไหว เป็นการ burn calorie ดีกว่านอนเฉย ๆ
*ต่อไปเกี่ยวกับภาวะทางจิต ควรศึกษาหาความรู้ ทำความเข้าใจ เป็นเรื่องที่อาจเกิดขึ้นกับทุกคนเนื่องจากต่อมไร้ท่อในสมองไม่ทำงานหรือทำงานบกพร่อง สารสื่อประสาทในสมองไม่ทำงาน ทุกอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ บางอย่างการแพทย์ช่วยแก้ไข บำบัดให้ดีขึ้น แต่ก็ไม่ได้ดี 100%
*อย่าตกเป็นทาสอาหารเสริม
*โรคซึมเศร้า ชื่อโรคก็บอกตรง ๆ อยู่แล้ว เมื่อมีอาการซึม ๆ เศร้า ๆ ไม่สดชื่น หัวเราะน้อยลง เรื่องนี้กล้วย ๆ ขนม ๆ แก้ง่ายขอเพียงรู้ตัวว่าเป็น ก็พบแพทย์จิตเวชไง มีทุกโรงพยาบาล
*อาการที่เด่นชัดคือ นอนไม่หลับ หลับน้อย หลับไม่เต็มอิ่ม อ่อนเพลีย หมดอาลัยตายอยาก ไม่อยากจะมีชีวิตอยู่
*รีบไปพบแพทย์เดี๋ยวนี้ ทันที อย่าช้า (555 ผมไปมาแล้วไง บอกต่อยังเพื่อน ๆ ที่มีอาการ เพื่อน ๆ ดีใจ หายป่วยทุกคน) ผมได้ยา Valdozan 25 mg กับ Lorazepam 1 mg กินก่อนนอน หลับสบาย 6-8 ชม. (ภรรยาก็กินด้วย หลับสนุกทั้งคู่)
*มีเสียงดังในหู สำคัญนะ ไม่รู้เท่าทัน จะเป็นบ้าเอา แต่ละคนที่เป็น จะได้ยินเสียงไม่เหมือนกัน เสียงอู้อี้ อื้ออึง เสียงแหลมคล้ายจั๊กจั่น เสียงเหมือนคนพูดคุยกัน คุณรำคาญจนอยากจะควักเอาหูทิ้งไปทั้งยวง หงุดหงิด วิตก ไม่มีความสุข หลุกหลิก ถ้าไม่รีบร้กษา บ้าเอาได้นะ
*เหตุเพราะเลือดที่ไปเลี้ยงประสาทส่วนหูบกพร่อง เส้นเลือดตีบ ตัน รู้ทันพบหมอ ตรวจการได้ยิน sound lab จะรู้ว่าประสาทการรับฟังในหูบกพร่องอย่างไรบ้าง เสียงบางความถี่รับฟังไม่ได้ บางความถี่เข้ามากเกินไป ทำให้คุณร้องเพลงเพี้ยน ร้องผิด key เพราะได้ยินเสียงไม่เหมือนคนปกติ
*จงทำตัวให้พร้อมที่จะอยู่ในโลกของคุณ (โรคคนหูเพี้ยน) พบหมอจะได้ยา SerC หรือ Betaserc ขยายหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง (ไม่หายแต่ก็จะดีขึ้น ดีกว่าหูดับ) แล้วทำตัวให้สนุกสนานรื่นเริง ร้องเพลง ฟังเพลง เต้นรำ
*ปัญหาทางจิตใจซึ่งเป็นเรื่องใหญ่คือ การสูญเสีย (ความตาย) เป็นการพลัดพรากที่ยิ่งใหญ่ ทุกคนต้องพบ หลีกเลี่ยงไม่ได้ การมีชีวิตคู่มีความสุข แต่การสูญเสียคู่ชีวิตทุกข์หนักมาก บางคู่เหงาเศร้าตายตาม บางคู่ทำใจได้แต่ก็ใช้เวลานานหลายปี แต่เมื่อนึกถึงคู่เมื่อไรก็เศร้าเมื่อนั้น
*จงเรียนรู้และฝึกทำใจในการที่จะใช้ชีวิตเดี่ยว เหงา เศร้า เดียวดาย
*รับสภาพ อายุมากขึ้น อวัยวะทุกส่วนทั้งภายในภายนอกเสื่อม หมดสภาพการใช้งาน (บางชิ้นส่วนการแพทย์ ซ่อม เปลี่ยนได้ บางชิ้นส่วนก็ทำไม่ได้)
*ต้องรู้สภาพตัวเอง ใส่ใจตัวเองให้มาก เลิกสนใจ หรือ สนใจกระแสสังคมให้น้อยลง เรื่องนอกตัวตัดทิ้งไป ทำตัวให้สบาย ๆ ทำในสิ่งที่มีความสุขไม่รบกวนผู้อื่น
*ชีวิตในแต่ละวันมี กิน นอน ขับถ่าย และทำในสิ่งที่อยากทำ
*นี่คือชีวิตของคนสูงวัย คนอายุ (80 ขึ้นไป)
*อย่าคาดหวังหรือฝากความหวังไว้กับคนสูงวัย
*อาจจะพลาดผิดนัด เพราะลืม
*อาจถูกปฏิเสธเอาดื้อ ๆ ด้วยคำตอบที่ไม่ต้องอธิบาย “ขี้เกียจว่ะ”
